Spes est (=Υπάρχει ελπίδα)



                  
    Έχω ακούσει πολλές φορές ανθρώπους να περιφρονούν οτιδήποτε έχει να κάνει με προσφόρα και γενικότερα με πράξεις αλληλεγγύης. Η κοινωνία άλλωστε του σήμερα θέλει τον νέο-έφηβο δυναμικό, αγέρωχο, χωρίς "αδυναμίες" και "ανασφάλειες". Ωστόσο, επειδή το ξέρεις, οι άνθρωποι έχουν και τις μαύρες τους και τις ατυχίες τους ( ναι, δεν είναι μόνο πραγωγικές μηχανές) και δε μπορούν να είναι οι κλόουν συνεχώς του τσίρκου που συλλήβδην λέγεται "κοινωνία" -μα μόνο παρα κοινωνία θα μπορούσε να ονομάζεται το ανέκδοτο του σήμερα- έχουν μάθει να κρύβουν καλά τους φόβους τους κάτω από τις παραστάδες της αδιαφορίας.
    Είχα την τύχη, μάλλον την χρυσή εφεδρία θα έλεγα, να προσφέρω εθελοντική εργασία σε μια μη κυβερνητική οργάνωση που νομίζω άλλαξε ίσως και εντελώς τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα.
     Πριν λίγα χρόνια το να συμμετέχει κανείς σε εθελοντική εργασία ήταν θέμα "ταμπού" ίσως και ασχολία για τους λίγους...Τα στερεότυπα φυσικά και υπάρχουν μιας και όταν είσαι νέος σκέφτεσαι το τώρα, το "τι θα κάνω για να περάσω καλά" και το -ας το παραδεχτούμε-  "πού πάω να μπλέξω;". Οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες σε πνίγουν. Και μόνο που ακούς ότι "πρέπει να συμμετέχω σε κάτι οργανωμένο" ακούγεται τόσο ‘‘υποχρεωτικό’’ που ο καθένας, θα έτρεχε ίσως προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η σκέψη ότι κάποιοι περιμένουν από εμένα (είτε η εθελοντική ομάδα, είτε οι άνθρωποι που τους προσφέρεις ανιδιοτελώς βοήθεια) ακούγεται αγχώτικη. Και αυτή ακριβώς η σκέψη είναι η αρχή για την λάθος κατεύθυνση.
   Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που μόλις μάθαιναν ότι κάποιος είναι εθελοντής και δεν πληρώνεται γι αυτήν την ασχολία έβαζαν τα γέλια ή ακόμα χειρότερα σε παρατηρούσαν από επάνω μέχρι κάτω για να σε εξερευνήσουν λες και ήσουν εξωγήινο ον. Ερωτήσεις του στυλ "γιατί να συμμετέχεις; Τι σου προσφέρει αυτό το πράγμα; " ήταν καθημερινό φαινόμενο, ακόμα και στα χρόνια της κρίσης που η ανάγκη για αλληλοϋποστήριξη και φροντίδα είναι πιο έντονη από ποτέ. Υπήρχαν βέβαια κι άλλοι που συμφωνούσαν φυσικα με τον εθελοντισμό αλλά μόλις τους προέτρεπες να συμμετάσχουν κι εκείνοι απαντούσαν γεμάτοι αδιαφορία " Όχι, όχι, εσύ καλά κάνεις συνέχισε απλά εγώ δεν είμαι για τέτοια".
     Όλοι ξέρουμε τι είναι εθελοντισμός, μα αλήθεια έχουμε ψάξει ποτέ γιατί να γίνουμε εθελοντές; Ένας αθώος θα απαντούσε "Μα, για να βοηθήσουμε τους άλλους". Μόνο που η απάντηση αυτή, αν και εν μέρει σωστή, είναι ελλειπής.
     Η ηθελημένη αυτή δράση που χωρίζεται σε επίσημη (συμμετοχή σε μη κυβερνητικές οργανώσεις) και ανεπίσημη ( προσωπική επαφή με άτομα και παράγοντες της ζωής που χρειάζονται τη βοηθειά μας) δεν έχει στόχο μόνο τους "άλλους". Ναι, ο στόχος του εθελοντισμού είναι κατά κανόνα η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του κοινωνικού συνόλου. Να δώσει την ελπίδα ότι κάτι θα αλλάξει. Ότι η κρίση υπάρχει μόνο στις τσέπες των ανθρώπων και όχι στη καρδιά τους.
     Θα ήταν όμως πραγματικά παράλλειψη εάν δεν αντιλαμβανόμασταν γιατί επιπλέον οφείλει ο εθελοντισμός να κυλάει στις φλέβες μας.
  Η εθελοντική δράση αναπτύσσει την ατομική  προσωπικότητα.  Πράγματι, η συμμετοχή και η  συνεργασία, ο καταμερισμός της εργασίας βοηθάει κάθε άνθρωπο , πόσο έφηβο-νέο, να βρεί τον εαυτό του , να καταλάβει πού μειονεκτεί, πού κανει λάθος μα και πού είναι συνεπής, εγκρατής και πού πραγματικά μπορεί να τα καταφέρει. Τονώνει την αυτοπεποίθηση,  την αισιοδοξία, αποβάλλει το άγχος και το στρες , την ελιτίστικη συμπεριφορά, καταπατά και εξαλλείφει τον εγωκεντρισμό και γενικότερα  το σύνδρομο κατωτερότερητας ή ανωτερότητας. Είμαστε όλοι μια ομάδα, που ο καθένας με την προσωπικότητα του και με την μοναδικότητα του δίνει τον καλύτερο του εαυτό.
  Ο εθελοντισμός προσφέρει ηθική ικανοποίηση. Δε ξέρω αν υπάρχει κάτι καλύτερο απο το να βλέπεις ανθρώπους να χαμογελούν  και  να σε εμπιστεύονται σαν μέλος της οικογένειας τους. Ή ακομη και να βλέπεις όλη σου την προσπάθεια να αποδίδει καρπούς. Το αίσθημα ότι πέτυχες, ότι "κάτι έκανες και σήμερα " δε μπορεί να αντικατασταθεί με κανένα υλικό αγαθό, με κανέναν τρόπο διασκέδασης, με καμιά χρηματική αξία. Η ψυχή σου γελά τόσο δυνατά που δε μπορείς να ελέγξεις τα καρδιοχτύπια στο στήθος σου. Ο κόσμος γελά και εσύ πετάς. Ευτυχία.
  Η εθελοντική δράση παραδειγματίζει. Πραγματικά, το να συμμετέχεις σε εθελοντική δράση μοιάζει με κάλεσμα για τη συμμετοχή ακόμη περισσότερων συνανθρώπων στη δράση αυτή. Συμβάλλεις όχι μόνο στη βελτίωση της δικής σου προσωπικότητας αλλά και στην βελτίωση των υπολοίπων...Δημιουργείς, προσφέρεις και μαθαίνεις επιτέλους να ζείς και όχι απλά να υπάρχεις. Ο κόσμος μαθαίνει να μη συμβιβάζεται και σιγά-σιγά να σπάει τις αλυσίδες που τον θέλουν αιώνιο δεσμώτη της άγνοιας , της αδιαφορίας , της ιδιοτέλειας.
  Ο εθελοντισμός δημιουργεί αληθινές φιλίες. Η καθημερινή επαφή με την ομάδα ή ακόμη και με τους ανθρώπους που δέχονται με μάτια λησμονιάς την βοήθεια σου , λες και  περίμεναν μια ολόκληρη ζωή γι' αυτή τη στιγμή, δημιουργεί ισχυρές φιλίες που στηρίζονται στην ειλικρίνεια, στην εμπιστοσύνη και στην αλληλοκατανόηση. Η διαφορετικότητα και η ξεχωριστή συμπεριφορά  του κάθε ατόμου λειτουργεί θεραπευτικά στις αρνητικές σκέψεις που ταλανίζουν την καθημερινότητά μας. Άλλωστε, ο κόσμος λειτουργεί σαν ένας μεγάλος καμβάς ζωγραφικής όπου ο καθένας μας ξεχωριστά αποτελεί ένα ξεχωριστό χρώμα , που με τη συμβολή του δημιουργείται η πολυχρωμία που τόσο πολύ διψά ο πλανήτης να αποκτήσει.

  
Πολλοί όμως στην προσπάθεια τους να γίνουν ανθρωπιστές και να αλλάξουν τον κόσμο ξεχνούν τις ηθικές τους αξίες και τις ηθικές τους αρχές. Μπερδεύονται και θεωρούν πως αν λυπηθώ κάποιον εάν περιφανευτώ για τη δική μου κατάσταση έναντι του, και λυπηθώ για την τύχη του ότι αυτό είναι η ουσία του εθελοντισμού. 
     Μα πόσο κωμικοτραγικό ακούγεται σαν σκέψη μόνο. Αλήθεια, πείτε μου , ενδιαφέρθηκε ποτέ κανείς για τον άνθρωπο που του έδωσε μια φορα σημασία τι απέγινε την επόμενη μέρα; εάν βρέθηκε κι άλλος "καλόκαρδος" να "ελεήσει" τον φτωχούλη του Θεού, όπως θα έλεγε και ο Καζατζάκης; Μα φυσικά και όχι. Ο οποισδήποτε καλοντυμμένος κύριος λυπάται τον "ανθρωπάκο" και για να διώξει τις τύψεις του οργανώνει μεγάλα "γκαλα" με πλουσιοπάροχα αγαθά για να μαζέψει χρήματα με τα οποία θα αγοράσει ψύχουλα για λίγες μέρες για το στεγαστήριο της γειτονιάς.
   "Μα κι αυτό καλύτερο δεν είναι από το τίποτα;" Δε ξέρω αν φαντάζει καλύτερο, το μόνο που γνωρίζω και πιστεύω ακράδαντα  είναι πως ο εθελοντισμός είναι λειτούργημα και όχι πράξη λύπησης. Ο εθελοντής δεν είναι θεός, ουτε σωτήρας αλλά ενα μικρό λιθαράκι στην διαδικασία της αλλαγής. Με το να γίνεσαι εθελοντής, γίνεσαι κι εσύ, χωρίς να το αντιλαμβάνεσαι μονομιάς, μια από τις πολλές αλλαγές που λαχταράς σαν μικρό παιδί να δείς στον κόσμο.
   
   Γίνε κι εσύ εθελοντής. Μάθε, ενημερώσου, δράσε. Δεν έχει ανάγκη η ευτυχία από περιτιλύγματα, παρά μόνο από φροντίδα.

Ενδεικτικές σελίδες για ενημέρωση:

•http://www.sos-villages.gr/content/about/c40-h-istoria-mas/27-h-istoria-mas
• http://mdmgreece.gr/our-mission/
•http://www.arcturos.gr/
•http://www.actionaid.gr/ethelontismos

Σχόλια